Kolon ve Rektum Kanserine Neler Yol Açar?

Kolorektal kansere yol açan risk faktörleri çok çeşitlidir. Genetik ve yaş gibi bazı risk faktörlerine müdahale edilemez. Ancak obezite, sigara içmek, diyet ve yaşam tarzı gibi diğerleri düzeltilebilir ve riski anlamlı derecede azaltabilir. Yüksek risk grubunda olan hastalar mutlaka muayene olmalı, gerektiğinde gaitada gizli kan ve kolonoskopi gibi erken tanıya imkan sağlayacak tetkikleri yaptırmalıdır.

Kolorektal kanser: En önemli risk faktörleri:

Genetik

Aile Öyküsü: Her vakada neden tam belli olmasa da, kalıtılan genler, aynı çevresel etkenleri paylaşma veya bunların birleşimi, kolon rektum kanseri riskinizde artışa yol açabilir. Ailenizde 1. derece akrabalarınızda kolon rektum kanseri varsa, belli aralıklarla kolonoskopik tetkik yapılması gerekebilir. Babanızda 50 yaşında kolon kanseri görüldüyse, sizin de 40 yaşından itibaren kolonoskopik kontrollere başlamanız gerekir.

Kalıtımsal Sendromlar: Kolorektal kanserlerle ilişkili en sık görülen iki sendrom FAP (Familyal Adenomatöz Polip) ve HNPCC ( Kalıtımsal Non-polipozis Kolorektal Kanser) dir. Lynch Sendromu, Turcot Sendromu ve Peutz-Jeghers Sendromu gibi bazı diğer sendromlar da kanser gelişimi riskini arttırabilir.

Irk ve Etnik Özellikler: Afrika kökenli Amerikalılar en yüksek kolorektal kanser riskine sahiptirler. Yine Askenaz yahudilerinde de risk yüksektir. Bu gruplardan hastaların ortalama risk yaşından önce kolonoskopi taramalarına başlamaları önerilir.

Yaşam Tarzı

Diyet: İşlenmiş etlerden zengin diyetler kolorektal kanser riskini arttırır. Kızartma, mangal ve bazı pişirme yöntemleri yüksek ısıda kanser riskini arttıran kimyasalların oluşmasına neden olabilir. Sebze, meyve lifli tahıllardan zengin bir diyet kanser gelişim riskini azaltır.

İnaktif yaşam tarzı: Hareketsiz bir yaşam tarzı olan hastalarda kolorektal kanser gelişimi riski daha yüksektir.

Sigara: Sigaradan kaynaklanan ve yutulan bazı kimyasalların kolorektal kanser riskini arttırdığı kanıtlanmıştır.

Alkol kullanımı: Aşırı alkol tüketimi kanser riskini arttırmaktadır.

Genel Riskler

Yaş: Kolorektal kanserler her yaşta görülebilirse de, 45 yaşından sonra görülme sıklığı dramatik olarak artmaktadır. Tüm kolorektal kanserlerin % 95’i 45 yaş üstünde görülür. Kanser tanısının konduğu ortalama yaş 68’dir.

Kolorektal kanser veya polip öyküsü: Daha önce bir kalınbarsak kanseri öykünüz varsa, kolonun diğer bölgelerinden kanser gelişme riski daha yüksektir. Bazen aynı yerden tümör gelişimi de görülebilir. Daha önceki kolonoskopilerinizde polip bulunduysa, bu polipler çıkarılmış olsa da ve iyi huylu olsa da, kanser riski açısından artışa yol açarlar.

İltihabi barsak hastalığı öyküsü: Ülseratif kolit veya Crohn gibi bir barsak hastalığınız varsa riskiniz artar. Kolonun ne kadar büyük bir bölümünün etkilendiğiyle paralel olarak risk fazlalaşır.

Obezite: Morbid obezite aşamasında olmasa bile, fazla kilolu olmanız kolorektal kanser riskini arttırır.

Tip 2 Diyabet: Şeker hastalığı rektal kanser riskini arttırır, yanısıra sağ kalımı da etkiler.

Daha detaylı bilgiler için alttaki linkleri ziyaret edebilirsiniz.