Kansere Yakalanma Riski Sizin Kontrolünüz Altında mı ?
Kanser kadar kompleks hastalıklar genellikle kontrolünüz dışındaki genetik faktörler ve değiştirebileceğiniz risk faktörleri nedeniyle oluşur. Yakın zamanda araştırmacılar, bu kanser riskinin ne kadarının kişinin kontrolü altında olduğunu hesapladı.
CA: A Cancer Journal for Clinicians adlı dergide yayınlanan bir araştırmada, Amerikan Kanser Topluluğu’nda Dr. Farhad Islami önderliğindeki araştırmacılar, ulusal kanser verilerini analiz etti ve kanser vakalarının ve ölümlerin ne kadarının insanların değiştirebileceği faktörlere atfedilebileceğini hesapladı.
Sigara içme, pasif olarak sigara dumanına maruz kalma, aşırı kilolu veya obez olma, fazla alkol tüketme, kırmızı ve işlenmiş et yeme, çok az meyve ve sebze yeme, egzersiz yapmama, bronzlaşma gibi faaliyetlerle ultraviyole radyasyona maruz kalma ve kansere bağlı altı enfeksiyon (HPV dahil) önemli faktörler arasındadır.
Sigara, Alkol ve Obezitenin Kanser Riskine Etkileri
2014 yılında 1,5 milyondan fazla kanserin %42’si ve aynı yıl ölümlerin %45’i bu faktörlerle ilgiliydi.
Sigara içme, kanser vakalarının %20’sini oluşturuyordu ve değiştirilebilir risk faktörleri arasında en büyük paya sahipti. Bu faktörü takip eden, vakaların yaklaşık %8’ini ve ölümlerin %6,5’ini oluşturan aşırı kilo ve obezite vakaları oldu. Alkol ise, vakaların %5,6’sını ve ölümlerin %4’ünü oluşturuyordu; kırmızı ve işlenmiş et tüketimi, vakaların ve ölümlerin %1,3’üne; yeterli egzersiz yapmama, kanser vakalarının %2,9’una ve ölümlerin %2,2’sine karşılık geliyordu. Çok az meyve ve sebze tüketme, (Amerikalıların yaklaşık %90’ını içerir) kanserlerin yaklaşık %2’sinden ve kanser ölümlerinin %3’ünden sorumlu idi.
Dünya Genelinde Kanser Hastalığında Düşüş Ve Nedeni
Veriler, kanser ölümlerinin 1991’den bu yana %25 oranında düştüğünü göstermektedir. Bu iyi bir haber olsa da en yeni veriler, insanların kanseri tetikleyen bazı riskli davranışlarından kurtulduklarında düşüşün daha da artacağını gösteriyor. 2017’de yaklaşık 600.000 kişinin kanserden ölmesi bekleniyordu.
Islami, araştırmanın kanser vakalarının ve ölümlerin önemli bir kısmının kaçınılabileceği fikrini destekler nitelikte olmasının, çalışmanın genel olarak umut verici olarak görülmesi gerektiğini söylüyor. Örneğin, alkol tüketimi ve egzersiz eksikliği gibi faktörler, sigara içilmesine kıyasla vakaların ve ölümlerin daha düşük bir yüzdesini oluştururken toplu olarak, kanser riski üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.
Aşırı kilo, alkol tüketimi, kötü beslenme ve egzersiz eksikliği kombinasyonu, erkeklerde kanser vakalarının yaklaşık %14’ü, kadınlarda ise %22’sini oluşturdu. Kadınlar için bu oran sigaranın etkisinden daha büyüktü.
Islami, “İnsanlar bu risk faktörlerinin bazılarından kaçınırsa, birçok kanser riskini önemli ölçüde azaltabilirler” diyor.
Bulguların, yerel, eyalet ve federal kanun yapıcıları, sigara içilmeyen alanlar oluşturmak, yürümeye elverişli ortamlar oluşturmak ve fiziksel aktiviteyi teşvik etmek gibi bu değiştirilebilir risk faktörlerini azaltacak daha fazla politikayı desteklemelerini teşvik etmesini umuyor. Islami, verilerin doktorlar için de eğitim niteliğinde olduğunu düşünüyor çünkü yapılan araştırmalar, doktorların insanları durumlarının ne kadar riskli olduğu konusunda bilgilendirmeleri durumunda bu insanların davranışlarını değiştirme ihtimalinin daha yüksek olduğunu gösteriyor.